Preposition Kullanımları

İsimler yer veya zaman anlamı kazandıklarında önlerine bazı ekler alırlar. Bu ekler onlara bir yön kazandırır ve cümle içinde anlam süslemesi yaparlar. Türkçede yüklem sonda bulunduğundan cümle kuruluşu sona doğrudur ve bu ekler kelimelerin sonlarında bulunurlar oysa İngilizcede yüklem baştadır ve cümle kuruluşu başa doğru gider. Sonuç olarak preposition ( edat ) olarak adlandırdığımız bu ekler de kelimelerin başlarına gelir.

Yarın babasını hastaneye götürecek.

He götürecek his baba ye hastane yarın

He götürecek his baba to hastane yarın.

Türkçede                                    İngilizcede

okulda	da okul
bahçede	de bahçe
yıllardır	dır yıllar
masada	da masa
üç saat içinde	içinde üç saat
kitap hakkında	hakkında kitap
Tom ile	ile Tom
ağacın altında	altında ağaç
Ankara’dan	dan Ankara
okula	a okul

Aşağıda karşımıza çıkabilecek en temel kelimeler verilmiştir.

in           içinde                 at                 de-da

on          üzerinde            with              ile

under    altında               about            hakkında

for         için, dır-dir         to                  ye-ya

from     den-dan              between      arasında


Aşağıdaki örnekleri dikkatlice inceleyiniz .


in bahçe                bahçede
in okul                   okulda
in İstanbul             İstanbul’da
in üç saat              üç saat sonra
in 1945                  1945’te
in Haziran             Haziran

at 5                       saat 5 ‘de
at tahta                 tahtada
at ev                     evde

 on masa               masada
on cadde              caddede
on Pazartesi         Pazartesi
on duvar               duvarda

 with Linda            Linda ile
with me                benimle

for Peter               Peter için
for us                    bizim için
for günler             günlerdir
for yıllar               yıllardır

to İzmir                İzmir’e
to okul                 okula
to iş                     işe
to bahçe              bahçeye

from Manisa        Manisa’dan
from you              senden

between them     onların arasında
about mektup      mektup hakkında
under masa         masanın altında


Yukarıda açıklamaya çalıştığımız preposition’ların tamamının İngilizce Gramerinde orijinal anlamları olduğu gibi bazen cümle içlerinde kelimelerle yan yana gelerek  kendi anlamları dışında farklı anlamlar ortaya çıkarabilirler. Bu anlam ve kullanım özellikleri her ne kadar  ilerideki konularda ayrıntılı incelenecekse de bu aşamada preposition’lar hakkında genel bir bilgi vermenin faydalı olacağı inancındayım. Aşağıda bundan sonra karşımıza çıkabilecek tüm preposition’lar kullanım sahalarına göre ele alınmıştır. 


1. Kendi Anlamlarında Kullanımları:


Daha evvel de değindiğimiz gibi tüm preposition’ların kendi orijinal anlamları vardır ve bunlar cümle içinde isimlerin önlerine gelerek onları “ yer-zaman-özellik “ olarak  konumlandırırlar. 
 

across	karşısında	at the beginnig of	başlangıcında
against	karşısında	at the end of	sonunda
opposite	karşısında	through	içine doğru
behind	arkasında	into	içine doğru
at the back of	arkasında	onto	üzerine doğru
in front of	önünde	on the corner of	köşesinde
at the bottom of	en altında	on the left of	solunda
in the middle of	ortasında	on the right of	sağında
at the top of	en üstünde	on	üzerinde
at	de-da	over	üzerinde
around	etrafında,cıvarında	in	içinde
beside	yanında	until	….kadar
next to	yanında	by	kıyısında, en geç
beyond	ötesinde,ardında	to	ye,ya
near	yakınında	under	altında
from	den-dan	with	ile
among	arasında	without	siz-sız
between	arasında	for	için, dir-dır

Yukarıda en genel hatları ile en çok kullanılan preposition’lar verilmiştir. Bunlar isimlerin önlerine gelerek onlara anlam derinliği katarlar. Aşağıda ise yine orijinal anlamlı preposition’ların tarihlerle kullanımları verilmiştir. Dikkatle inceleyerek aralarındaki kullanım farklarını ayırt etmeye çalışın.

Günlerde   “ on “  kullanılır.
on Monday	Pazartesi günü
on Saturday	Cumartesi günü
on Friday	Cuma günü
Aylarda “ in “  kullanılır.
in June	Haziranda
in July	Temmuzda
in April	Nisanda
Saatlerde  “ at “  kullanılır.
at 5 o’clock	saat 5’de
at 8 o’clock	saat 8’de
at 7.15	7.15’de
at half past 10	on buçukta
Zaman dilimi içinde “ in “ kullanılır.  ( sonra anlamı verir.)
in two hours	iki saat sonra
in five minutes	beş dakika sonra
in ten seconds	on saniye sonra
in 15 years	15 yıl sonra
Sürüklemelerde “ for “ kullanılır.
for years	yıllardır
for 25 days	25 gündür
for 2 weeks	2 haftadır
for a long time	uzun zamandır
Sürüklemelerde  “ since “ kullanılır.
since 1946	1946’dan beri
since December	Aralıktan beri
since last night	dün akşamdan beri
since Monday	Pazartesinden beri
since 2 o’clock	saat 2’den beri
Sürüklemelerde “ until “ kullanılır.
until morning	sabaha kadar
until last year	geçen yıla kadar
until 6 o’clock	saat 6’ya kadar
until now	şimdiye kadar
Sürüklemelerde “ by “ kullanılır.
by Christmas	en geç Noel’e kadar
by the 1st of June	en geç 1 Haziran’a kadar
by this time next year	en geç gelecek yıl bu zamana kadar
by tomorrow	en geç yarına kadar
Sayısal tarihlerde “ in “ kullanılır.
in 1978	1978 yılında
in 1954	1954 yılında
Özel durumlarda “ at “ kullanımı
at Christmas	Noel’de
at dawn	şafakta
at last	sonunda
at long last	en sonunda
at first	ilk önce
at midday	öğleyin
at midnight	gece yarısı
at night	geceleyin
at noon	öğleyin
at once	derhal
at sunset	günün batışında
at the beginning	başlangıçta
at home	evde

İngilizce Gramerindeki tüm preposition’ların zamanlarla ve yerlerle kullanımlarını oldukça ayrıntılı olarak kitabın sonundaki  “ ekler “ kısmında bulabilirsiniz.


2. Ek Halinde Anlamsız Olarak Kullanımları:

Dikkat edilirse 1.maddede preposition’ların orijinal anlamları üzerinde duruldu. Fakat her zaman preposition’lar kendi orijinal anlamlarını vermezler. Bazı isim, sıfat veya fiillerin sonlarına eklenerek birleşik yazılıp söylenir ve onların kuyruğu görevi üstlenirler. Bu tip kullanımlarda kesinlikle özel bir anlam üstlenmeyip ek durumundadırlar ve öylece kelimelerde birlikte bilinmeleri gerekir. Unutmayın ki tüm bunlar zaman içinde kulanıla kullanıla öğrenilecek şeylerdir. Aşağıda yer alan örneklerdeki eklerin hiç bir anlamlarının olmadığına dikkat edin.

listen to                       dinlemek                               insist on                ısrar etmek
look forward to             dört gözle beklemek               interested in           ilgilenmek
have difficulty in           zorlanmak                             afraif of                   korkmak
angry with                   kızgın olmak                         look at                    bakmak
happy with                  mutlu olmak                          point at                   doğrultmak


3. Ek Halinde Anlam Değiştiren Özellikte Kullanımları: 

Bu kategoride ise preposition’lar kelimelerin sonlarına gelerek kelimelerin orijinal anlamlarını kaybettirip onlara yeni anlamlar verirler. Artık kelime ve preposition’lar kendi anlamlarını yitirmiş üçüncü bir anlam ortaya çıkarmışlardır. Bu tip kelimelerin özel bir yapılış kuralı yoktur ve ayrı ayrı bilinmeleri gerekir. Bu kelimelere “ deyimsel fiiller “ denir. Aşağıda bir kaç örnek verilmiştir.

give          vermek      up        yukarısı            give up         terk etmek, bırakmak 
carry        taşımak     on        üzerinde           carry on      devam etmek
go             gitmek       on        üzerinde           go on           devam etmek
find           bulmak      out       dışarısı             find out       öğrenmek 


                                               PREPOSITION KULLANIMLARI
  Anlamları Olan               Ek Halinde Anlam Değiştirmeyen          Ek Halinde Anlam Değiştiren
on masa .... masada                          insist on .... ısrar etmek                             go on .... devam etmek


Yukarıdaki bütün bilgiler kitabın ilerideki konularında ayrıntılı olarak incelenecek ve kelimeler kullanıldıkça, karşımıza çıktıkça özümsenecektir. Bu yüzden şu aşamada ek halindeki preposition’ların varlığı sadece felsefik olarak bilinmeli gün geçtikçe artan deneyimlerle bu bilgiler yerlerine oturtulmalıdır. 

Aşağıdaki boşluklara gelebilecek  en uygun preposition’ları  bulunuz. 

Bahçede                             ……  in  ……...                      
Aylardır                              ………………..
Türkiye hakkında                ………………..                      
Ağacın altında                     ………………..
Geceleyin                           ………………..                      
Parasız                                ………………..
Çantasında                         ………………..                      
Kasada                               ………………..
Duvarda                             ……………….. 
5 senedir                            ………………..
1575’den bu yana              ………………..                    
Ellerinle                              ………………..
Dün akşam                         ………………..                      
İşe                                     ………………..
Uzun zamandır                   ………………..                      
Babasından                        from his father 
Caddede                           ………………..                      
Bensiz                               ………………..
Tom ile                             ………………..                      
Caddenin sonunda            ………………..
Antalya’dan                      ………………..                      
Nehir kıyısında                  ………………..
Kumdalda                         ………………..                      
Arabamın önünde              ………………..
Üç saat içinde                    ………………..                      
Evimize yakın                     ………………..
Yerde                               ……  on  ……..                       
Günün başlangıcında          ………………..
Paris’e                              ………………..                      
Caddenin karşısında          ………………..
Masaların arasında            ………………..                      
Gençliğimden bu yana       ………………..             
Bizim için                          ………………..                      
Dağın ardında                   ………………..
Evde                                ………………..                      
Senin için                          ………………..
Mektupla ilgili                   ………………..                      
Dakikalardır                     ……  for  ……..
Ocakta                             ………………..                      
Tom’un arkasında            ………………..
Geçen haftadan beri         ………………..                     
Bu güne kadar                  ………………..
İstanbul’da                       ………………..                      
En geç pazara kadar         ………………..
İstanbul’a                         ………………..                      
Sabaha kadar                   ………………..
İstanbul’dan                     ………………..                      
Filmin sonunda                 ………………..
İstanbul’a kadar               ………………..                     
Hafta sonunda                  ………………..
Salı günü                           .. on Tuesday …                      
Kısa zamanda                   ………………..
Benimle                            ………………..                      
Yarın                                ………………..
11.30’da                          ………………..                      
Dün                                  ………………..
Sabahları                          ………………..                      
Bu günlerde                      ………………..
En geç yarına kadar          ………………..                      
Yüz yıldır                          ………………..
Saat 4’e kadar                  ………………..                      
Masanın altında                 ………………..